Wie ooit in een kasteel is geweest zal het gevoel wel herkennen – de eeuwig-durend-lijkende trappen, die maar omhoog blijven tollen. Natuurlijk, als je eenmaal de 200-300 treden hebt beklommen wordt je vaak beloond met een prachtig uitzicht over vlaktes, een stadsgezicht of de kasteeltuin. Maar deze trappen verborgen in de Middeleeuwen een .. vreemd feit.

Stel je voor, je bent ridder in een Frans dorp, ergens in de late middeleeuwen. Je kasteelheer bezit een prachtig kasteel, groot van formaat, met zeer sterke verdedigingswerken (Muren, torens, gracht etc.). Alleen om op deze verdedigingswerken te komen bouwden ze er enorme trappen in. Elke dag slenterde je de trappen op en neer, om het kasteel te verdedigen van aanvallers.

Toch waren juist deze wenteltrappen een uitvinding en verdediging op zich! Ze werden uitgevonden in de 11de eeuw, en werden voornamelijk toegepast in kloosters. Het voordeel van deze trappen was dat indringers één voor één naar boven moesten, terwijl boven aan de trap een nis was voorzien voor de verdedigende partij (en meestal één ongelijke trede, om dezelfde reden). Een ander frappant feit was dat elke wenteltrap met de klok mee loopt (let er maar eens op in het volgende kasteel)..

©Th Boddelus

Vroeger was namelijk het idee: als we de wenteltrappen met de klok mee laten lopen kon de aanvallende partij zijn rechterhand niet gebruiken als hij de toren bestormde. Deze hand hij had immers nodig om de trap te beklimmen (geen armleuningen), waardoor hij ook geen zwaard kon gebruiken. Nu zal je denken, ja maar, wat nou als de ridder linkshandig was.. Men dacht in de middeleeuwen dat een linkshandige mens een afstammeling was van de Duivel, dus deze mochten de facto  geen ridder worden. Het gevolg was dat elke wenteltrap eigenlijk een verdedigingswerk op zichzelf was.. een trap des doods.