Noord Korea is misschien wel één van de meest gesloten landen op deze aardbol, maar toch ook één van de meest intrigerende landen. Het land staat bekend om zijn aparte cultuur, rare uitspattingen en gruwelijke geruchten over hoe zij een einde maken aan de politieke tegenstanders van de familie Kim. Want wat weten wij eigenlijk over deze staat, grenzend aan China en Zuid-Korea, behalve dat het land maar een select aantal haardrachten voor mannen hanteert en meer dan driekwart van de bevolking ver onder de armoedegrens leeft. In dit  artikel zal ik proberen een korte geschiedenis uiteen te zetten van het ontstaan van dit land en doe ik een poging om het op een logische, voor ons begrijpbare manier uit te leggen.

Ontstaansgeschiedenis:

Toen wij ons nog omdraaiden in plaggenhutjes gemaakt van stro en andere zaken waren de Koreanen al druk bezig met het drukken van boeken en ontwikkelen van nieuwe eetgewoontes, want net als buurland China was het schiereiland al vroeg bewoond door een hoger ontwikkelde cultuur dan ons ‘Europeanen’. Het land heet alleen geen Korea, net als je een Iraniër nooit zal horen zeggen dat hij uit Iran komt, is Korea een verbastering van het woord Koryo (of Goryeo) wat verwijst naar een gecentraliseerd boeddhistisch rijk uit de 10^de eeuw n.Chr. Westerse ontdekkingsreizigers en handelaren hebben de naam echter verbasterd naar de naam Korea. Koreanen noemen hun land echter Han-Guk (als je uit het Zuiden komt), wat verwijst naar de ‘officiële’ naam van Korea, Dae-Han-Min-Guk. De Noord-Koreanen gebruiken echter liever Joseon, verwijzend naar de periode van de staatsgreep van generaal Yi Seonggye. Toch zou het duren tot de Koreaoorlog voor er een duidelijke afsplitsing kwam tussen Noord en Zuid, waar werd deze door veroorzaakt?

De Japanners annexeerden het schiereiland in 1910, waarbij de omstandigheden voor de Koreanen vergelijkbaar werden met de situatie die momenteel heerst in Noord-Korea. Mensen werden onderdrukt, uitgehongerd en er werden pogingen gedaan om de Koreaanse cultuur compleet te laten verdwijnen (culturele Genocide?). Japans werd de officiële taal op school, Koreaanse vrouwen werden ‘gebruikt’ als troostmeisjes tijdens de Tweede Wereldoorlog en veel jonge jongens en mannen werden ingezet voor de oorlog tegen de buurlanden van overheerser Japan.

Wat Japan echter niet wist was dat ten tijde van de oorlog er al besproken werd (Caïro 1943) om Korea onafhankelijk te maken. Het idee om het land in tweeën te splitsen was afkomstig van een tweetal Amerikaanse generaals en de Sovjet-Unie ging daar zonder al te veel problemen mee akkoord. Het idee hierachter was dat men het land samen zou gaan besturen (wat al snel een onmogelijk plan bleek te zijn). Het probleem loste zichzelf deels op doordat in het Zuiden (met behulp van de VS) de Democratische Republiek Korea (1948) werd opgericht en een paar weken later (met behulp van de SU) de Socialistische Volksrepubliek in het Noorden (tevens 1948).

Koreaoorlog & de familie Kim:

Toch was er nog steeds dat idee van vrije verkiezingen en een eventuele hereniging van de twee landen. De Sovjet-Unie zou de Sovjet-Unie alleen niet zijn als ze zich daar niet in konden vinden en hield een stevige vinger in de Noord-Koreaanse pap. De leider van de Noord-Koreaanse volksrepubliek was Kim Il-Sung, de man wiens gezicht nog steeds prijkt op posters en borden bij de parades die het land houdt ter ere van alle militaire overwinningen. Samen met zijn charisma en ideologie van de eenpartijstaat probeerde hij met geweld het Zuiden te overtuigen van het belang van een hereniging van beide Korea’s tot ‘The One True Korea’, met vanzelfsprekend,  hemzelf aan het hoofd. Dat Zuid-Korea een ondergeschikte positie zou spelen was voor hem een bijzaak. Sung wist wat hij deed, aangezien hij in zijn jonge jaren al gevochten had in Mantsjoerije  tegen de Japanse overheersing en daarna enkele jaren had doorgebracht in de Sovjet-Unie in het gezelschap van Jozef Stalin.

Kim il-Sung deed zijn poging tot ‘hereniging’ op 25 juni 1950, waarbij ze een verrassingsaanval pleegden op het buurland. Ze werden echter tegengehouden bij de havenstad  Busan, waar een troepenmacht van de VN de Zuid-Koreaanse legers te hulp was geschoten (tot zover een verassingselement). Toch lukte het de Noord-Koreanen om in enkele maanden van zware gevechten Zuid-Korea op de knieën te dwingen, waarbij de Amerikaanse MacArthur zelfs overwoog om een Atoombom in te zetten tegen China (aangezien deze de aanvoer verzorgde van het materiaal van het Noord-Koreaanse leger). Dit werd echter verworpen door de VN Veiligheidsraad, aangezien dit kon leiden tot een nucleaire oorlog, iets waar de wereldleiders niet op zaten te wachten. Drie jaar duurde het getouwtrek, met China & Noord-Korea (en subtiele steun van de SU) aan de ene kant en de troepen van de VN aan de andere kant. Vredesonderhandelingen liepen al vanaf 1951, maar er kwam geen schot in door de stugge houding van onder andere Stalin. Toen deze overleed in maart 1953 werd er opnieuw geprobeerd een verbond te sluiten, ditmaal met succes. Er werd besloten tot een staakt het vuren, met als grens opnieuw de 38^ste breedtegraad. Beide landen waren immers verwoest en de bevolking kende meer oorlogsslachtoffers dan krijgsgevangenen. Wat men echter vaak niet noemt is de druk die de VS uitoefende op deze vredesonderhandelingen. Deze druk kwam in de vorm van aanhoudende  napalmbombardementen die we voornamelijk kennen uit de Vietnamoorlog, maar waarmee in de Korea oorlog al druk werd geëxperimenteerd.

Nasleep van de oorlog:

Er ontstond een gedemilitariseerde zone rondom de 38^ste breedtegraad en de landen bleven officieel met elkaar in een staat van oorlog, want er werd geen vrede getekend. In Noord-Korea besloot Kim il-Sung over te gaan tot de zogenaamde Chollima politiek, wat doelt op het mythologische 1000-mijlen paard uit de Chinese folklore. Sung wilde hiermee aantonen dat de bevolking van Noord-Korea moest investeren in de heropbouw van het land. Daarbij moesten ze laten zien dat ze innovatief en hard werkend waren en er niet voor schroomden om zich ‘bijna’ dood te werken voor het vaderland. Dit betekende industrieel gezien een focus op zware industrie, waarbij werd gestreefd naar een autarkische (zelfvoorzienende) samenleving. Dit kwam ook terug in de manier waarop Noord-Korea zijn buurlanden behandelde, namelijk met een zekere afstand, waarbij ze wel de positieve zaken meekregen van buurland China en de SU, maar nooit verviel in de rol van een satellietstaat. Het geheel van charisma, leiderschap en propaganda leidde er toe dat het land verviel in een roes van euforie over de geweldige manifestatie genaamd Kim il-Sung.

De leiderschapscultus die wij heden ten dage nog steeds meemaken kreeg langzaam maar zeker een duidelijkere vorm, waarbij de herverkiezingen van Sung altijd een mysterieuze 100% steun behaalden. Toch was niet alles rooskleurig voor het land dat Noord-Korea heet, aangezien de bevolking blij moest lijken werd het land van binnen uitgeput. Er werd, net als in de Sovjet-Unie onder Stalin, een zwaar beroep gedaan op de grondstoffen en arbeidskracht van het land, waardoor vele jonge mannen en vrouwen al vroeg hun einde tegemoet werkten, in naam van de grote leider. Begin jaren ’80 werd het voor zowel Noord-Korea als de landen daaromheen duidelijk dat Kim il-Sung niet het eeuwige leven had en spoedig zou worden opgevolgd door zijn rechterhand en tevens zoon, Kim Jong-Il.

Korea onder Kim Jong-Il

Voor het zover was moest Sung echter nog wel wat onafgemaakte eindjes aan elkaar knopen, waarbij de halve partijtop werd gezuiverd en de bevolking kennis maakte met harde controlemaatregelen. Waarom was dit nodig? Zuid-Korea bleek een economisch wonder vergeleken met Noord-Korea en veel intelligente Noord-Koreanen zagen een zonnige toekomst in het Zuiden als een welkome afwisseling van het regime van de Kim’s. Het werd er echter niet beter op toen de Sovjet-Unie uit elkaar viel en China zijn communistische gedachtegoed bijstelde en besloot geen steun meer te verlenen aan Noord-Korea. Het land kreeg te maken met grote energietekorten, hongersnood en een economische crisis, wat alleen maar erger werd na de dood van Kim il-Sung. Kim Jong-Il kwam met de zogenaamde Army-First proclamatie, waarin alle eerste levensbehoeftes en energievoorraden bestemd waren voor het leger, want wat is een land zonder een goed werkend leger? Elke dictator kiest natuurlijk voor een privéleger boven de gezondheidstoestand van zijn hardwerkende en liefhebbende bevolking.

De internationale gemeenschap was het echter niet eens met de koers die Kim Jong-Il insloeg en begon met het voeren van sancties tegen het land dat elke mensenrechtenverklaring aan zijn laars lapte. Het werd er niet beter op toen Bush in 2002 Noord-Korea in hetzelfde hoekje plaatste als Iran en Irak (de nieuwe As van het kwaad). Kim Jong-Il trok zich hier weinig van aan en ging rustig verder met het uitputten van zijn land, met als hoogtepunt de spanningen die ontstonden tussen 2003 en 2006 waarbij er gewerkt werd aan een vermeende atoombom. Het is opmerkelijk dat Noord-Korea door ging met het veroorzaken van spanningen aangezien het ondertussen ook bezig was om opnieuw toenadering te zoeken tot het Zuiden (ditmaal op een vredelievende manier), of moeten we dit slechts zien als afleidingsmanoeuvre? De weinige beelden die naar buiten kwamen in deze periode lieten vooral de mooie kanten van het land zien, gemaakt onder strikt toezicht van de staatspolitie, want als je de hoek omreed kwam je in het arme gedeelte van Pyongyang en zou het idealistische beeld van Noord-Korea uiteen spatten.

De steeds zieker wordende Kim Jong-Il besloot in 2007 toch om hulp te vragen in ruil voor openheid over het kernwapenprogramma en sluiting van de prominentste kernreactor, waarbij Noord-Korea de hulp kreeg die ze nodig hadden en de VS het land zelfs uit het rijtje van de ‘As’ haalden. Toch kon de aan diabetisch lijdende Kim Jong-Il het niet laten om verder te gaan met kernproeven, getuige de ondergrondse tests in 2009 en de latere raketlancering waarbij het leger van Zuid-Korea in staat van paraatheid werd gebracht.  Noord-Korea moest daarna de klap verwerken dat de voormalige bondgenoten Rusland en China de kant van de VS kiezen en de kernproef veroordelen. Terwijl het land verder aftakelt, het sterftecijfer alleen maar hoger komt te liggen en Kim Jong-Il al meerdere malen dood gewaand wordt door buitenlandse media wordt de spanning tussen Noord en Zuid alleen maar groter. Een Zuid-Koreaans schip wordt tot zinken gebracht nadat het is beschoten door (waarschijnlijk) Noord-Koreaanse troepen. Het komt niet tot een oorlog, maar alles wat in de afgelopen 40 jaar is opgebouwd aan vertrouwen wordt in één beweging van tafel geveegd.

Van Kim Jong-Il tot Kim Jong-Un

De presidenten onder de laatste levensjaren van Kim Jong-Il volgen elkaar in rap tempo op wat niet bijdraagt aan rust en stabiliteit in het land. Wel wordt besloten dat, in het geval van het overleiden van de glorieuze leider, Kim Jong-Un hem zal opvolgen. Nog geen jaar later is dit dan ‘officieel’ het geval, waarbij Noord-Koreaanse media melden dat Kim Jong-Il tijdens een treinreis is gestorven aan een harstilstand. Buitenlandse media twijfelen aan dit verhaal, aangezien het niet logisch is dat een zwaar diabetische Kim nog zo’n reis mag maken. De redelijk jonge en onbekende Kim Jong-Un zal daarna toch zijn best moeten doen om het beeld dat zijn vader heeft opgebouwd te evenaren, dan niet te overtreffen. De buitenlandse media en wereldleiders nemen deze pretverschijning echter niet serieus, getuige de vele persiflages die worden gemaakt op zijn capaciteiten als leider van het land (Denk hierbij alleen al aan de Adventures of Kim Jong-Un van Collegehumor en de vele Meme’s over de blikken die Un trekt bij het bestuderen van materieel).

Hij werkt deze geruchten natuurlijk deels zelf in de hand, aangezien hij complete Disney voorstellingen nabootst voor zijn verjaardag, pizza laat aanrukken als staatsdiner en zijn oom zou hebben laten verscheuren door honden (lang leve de Koreaanse geruchtenmachine). Op het moment is het verassend rustig rondom Korea, waarschijnlijk ook door de zaken in Afrika en Syrië, maar toch leeft ruim 80% van de bevolking ver beneden de armoedegrens, misschien wordt het tijd om daar verandering in te brengen? Wel als het ligt aan Dennis Rodman, de Amerikaanse basketballer en tevens BFF van de Glorieuze leider.. – Nick de Reiger

Verder lezen?

• The Real North Korea – Andrei Lankov
• Nothing to Envy – Ordinary Lives in North Korea – Barbara Demick

Verder kijken?

• The Adventures of Kim Jong Un! – CollegeHumor
• 3OpReis – Bestemming Noord Korea